به گزارش خبرگزاری حوزه، بیانیه تفصیلی رهبر حکیم انقلاب اسلامی به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب با عنوان «گام دوم انقلاب» را میتوان منشور انقلاب اسلامی در نقطهی عطف چهلسالگی ارزیابی کرد. محورها، فرازها و نکتههای پُرمغزی در این بیانیه است که با تعمق و ژرفاندیشی در آن، میتوان رسالت حوزههای علمیه خواهران در نسبت با آن را به روشنی دریافت.
در این زمینه با حجت الاسلام سیدمحمدحسین هاشمیان، دبیر شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی و مشاور فرهنگی مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور، گفتگویی در خصوص رسالت حوزههای علمیه خواهران و بیانیه گام دوم انقلاب انجام دادیم که به صورت سلسله وار تقدیمتان میشود.
بخش اول این گفتگو در ادامه میآید:
حجت الاسلام هاشمیان؛ با اشاره به تاریخچه تأسیس مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران گفت: حوزههای علمیه خواهران، یک نهاد انقلابی است که ابتدا به ابتکار امام خمینی (ره) و با تأسیس جامعه الزهرا (س) فعالیت خود را آغاز کرد و سپس با توجه ویژهی مقام معظم رهبری به این حوزه، این شجره طیبه در قالب مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران در کل کشور توسعه پیدا کرد.
لزوم بازآفرینی رسالتها و مأموریتهای حوزههای علمیه خواهران متناسب با شرایطی کنونی انقلاب اسلامی
عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) قم، با بیان اینکه در گام اول انقلاب و در ۴۰ سال اول عمر انقلاب اسلامی، حوزههای علمیه خواهران منشأ خیرات و برکات وسیعی در حوزههای آموزش دینی بانوان و نیز در عرصه فعالیتهای پژوهشی بودند، اظهار داشت: خواهران حوزوی با تلاشهای ارزنده خود، در جشنوارههای مختلف پژوهشی، حائز رتبه شدند. همچنین طلاب خواهر و اساتید حوزههای علمیه خواهران در فضای فعالیتهای تبلیغی و فرهنگی، منشأ برکات فراوانی بودند. اما آنچه که اهمیت دارد، این است که به تناسب حوزهها و شرایط انقلاب اسلامی به ویژه درگام دوم انقلاب که هم اکنون سال چهارمش را آغاز میکنیم، امیدواریم بتوانند این رسالت و مأموریتها را متناسب با شرایطی که هم اکنون انقلاب اسلامی در سطح داخل و خارج با آن روبروست، یک بازآفرینی داشته باشد.
وی یادآور شد: اگر به بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری رجوع کنیم، ایشان ۷محور را ترسیم کردند که در همه این محورها، حوزههای علمیه خواهران پتانسیل و ظرفیتهای خوبی دارد که در لایه طلاب و اساتید و نیز در سطح مدیران و کادر اجرایی حوزههای علمیه خواهران، میتوانند این رسالتها تعریف شوند.
حجت الاسلام هاشمیان در ادامه اظهار داشت: اولین محور بیانیه گام دوم انقلاب، «حوزه علم و پژوهش» است. به اعتقاد برخی، اصلی ترین رسالت نهاد حوزههای علمیه خواهران، رسالت علمی و پژوهشی است. البته بنده این نظر را ندارم! ولی به هر حال، برخی قائلند که این نهاد، نهادی علمی و معرفتی است. بنابراین در عرصه علم و پژوهش، حوزههای علمیه خواهران با تمرکز به حوزههایی که مربوط به زنان و مسائل مرتبط با حوزه خانواده است، میتواند ورود داشته باشد و حتی با قرائت زنانه در این عرصه فعالیت کنند.
قرائتهای زنانه از علوم انسانی و اسلامی میتواند افقهای جدید در این عرصه رقم زند
دبیر شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری نسبت به توجه به علوم انسانی با رویکرد دینی گفت: این مأموریتی است که رهبر انقلاب بیش از دو دهه است مطالبه کرده اند و در این مأموریت، دو بازوی آموزش و پژوهش حوزههای علمیه خواهران میتوانند کمک کنند. حتی به طور خاص، با یک نگاه مبتنی بر نگاه زنانه، ورود به این عرصه حائز اهمیت است. البته ما قرائت فمینیستها در عرصهی جریان فمینیسم معرفتی را قبول نداریم که معتقدند عرصه علم، کاملاً با رویکرد مردانه و زنانه میتواند تفاوت کند!، ولی به هر حال قرائتهای زنانه از علوم انسانی و علوم انسانی-اسلامی و حتی برخی موارد در علوم اسلامی، میتواند افقهای جدیدی باز کند و نوآوریهایی را در این عرصه رقم زند.
حوزههای علمیه خواهران میتوانند با جریانهای معرفتی فمینیستی در دانشگاهها مقابله کنند
وی بیان داشت: اگر راهبرد و برنامه مدونی در این باره وجود داشته باشد، در مقطع فعلی میتواند راهگشا باشد، مخصوصاً در این دوره که جریانهای علمی در دانشگاهها با رویکردهای فمینیستی در حوزه علوم انسانی و حوزه مطالعات زنان و خانواده فعالند. حوزههای علمیه خواهران میتوانند با رویکردی در جهت مقابله با این جریانهای معرفتی و در دفاع از حریم معارف اسلامی ورود کنند.
حجت الاسلام هاشمیان، به دومین محور از بیانیه گام دوم انقلاب اشاره کرد و اظهار داشت: محور دومی که مورد تاکید قرار گرفته، «محور معنویت و اخلاق» است. در این محور نیز جایگاه ویژه ای برای حوزههای علمیه خواهران قابل ترسیم است، از آن جهت که حوزههای علمیه خواهران موضوعشان معارف دینی است و معنویت و اخلاق از این نظر کاملاً به حوزه خواهران مرتبط میشود. از سویی حوزه علمیه خواهران، با جامعه زنان سر و کار دارد، چه بانوانی که در قامت طلبه و استاد همکاری میکنند و بعد برای جامعه زنان مبلغ میشوند و چه مخاطبان حوزههای علمیه خواهران که جامعه زنان، مخاطبان جدی آن هستند. الان در دورهای هستیم که با هجمات سنگینی از ناحیه معنویتها و عرفانهای کاذب روبهروییم و آسیبهایی که این معنویتهای سکولار به کل جامعه و به ویژه بخش زنان جامعه وارد میکنند، بسیار است.
غرب به دنبال پیاده نظام خود در میان بانوان است
وی تصریح کرد: غرب به این نتیجه رسیده که اگر بتوانند زنان را در جوامع اسلامی به ویژه در کشور ایران به انحراف بکشانند و پیاده نظام خود کنند، آنگاه کل جامعه را تصرف کرده اند. در بیانات مقام معظم رهبری و نیز در بیانات امام راحل (ره) است که جایگاه تربیتی و اخلاقی زنان، برای کل جامعه بیهمتاست. دلیل آن نیز مشخص است؛ اینکه زن چه در قامت مادر، چه در قامت همسر و یا دختر و خواهر، وقتی در خانواده قرار میگیرد، نقش تربیتی دارد و میتواند کل خانواده را به عنوان اصلی ترین واحد اجتماعی به لحاظ اخلاقی و جهت گیری های تربیتی تحت تأثیر قرار دهد.
لذا اگر بانوان به لحاظ اخلاقی و معنوی سلوک درستی داشته باشند و به تبع آن خانواده و کل جامعه در مسیر تعالی و کمالات اخلاقی و معنوی قرار میگیرد، به همین دلیل است که غرب برنامه ویژهای برای بانوان دارد.
۹۵ درصد از ظرفیت حوزههای علمیه خواهران در بخش فعالیتهای معنوی و اخلاقی هنوز به فعلیت نرسیده است
مشاور فرهنگی مدیر حوزههای علمیه خواهران، با بیان اینکه اساساً تمدن مدرن، یک تمدن زن محور است، یادآور شد: تمرکز تمدن مدرن در تحولات فرهنگی بر روی حوزه زنان است که از طریق رسانه به طور ویژه روی مخاطب زن در قامت مادر، همسر، خواهر و دختر تمرکز میکند و به تبع آن خانواده و بعد جامعه را به هر سمت و سویی که بخواهد میکشاند. بنابراین جایگاه حوزه علمیه خواهران در بحث معنویت و اخلاق و فعالیتهایی که در این زمینه میتواند انجام دهد، بی همتاست. از این ظرفیت شاید پنج درصد آن هم هنوز فعال نشده و ۹۵ درصد این ظرفیت همچنان به فعلیت نرسیده و بالقوه باقی مانده است که در گام دوم انقلاب، خواهران حوزوی و اساتید و دانشآموختگان حوزهها میتوانند در این امر نقش اساسی ایفا کنند، منتها به شرط اینکه بتوانند مهارتهای لازم برای ورود به این عرصه را در کنار آن کمالات علمی و اخلاقی و معنوی کسب کنند.
حجت الاسلام هاشمیان تاکید کرد: حوزه علمیه خواهران موظف است با اصلاحاتی در نظام آموزشی و تربیتی خود، بتواند مهارتهای ارتباطی و رسانهای طلاب را تقویت کند تا آنان بتوانند در این عرصه ایفای مسئولیت کنند.
نقش مؤثر بانوان در ترویج گفتمان اقتصاد مقاومتی در سطح خانوادهها
وی به محور سوم بیانیه گام دوم انقلاب اشاره کرد و اظهار داشت: محور سوم، محور اقتصاد است که مقام معظم رهبری، سالها در این محور تاکید داشتند و همچنان تاکید دارند. با توجه به اینکه تمرکز اصلی حوزه علمیه خواهران بر جامعه زنان است و نقش زنان در عرصه اقتصاد خانواده و نیز اقتصاد کل کشور بی بدیل است، زیرا بانوان که مدیریت مصرف در خانواده را برعهده دارند، میتوانند در اصلاح الگوی مصرف و ترویج گفتمان اقتصاد مقاومتی در سطح خانوادهها نقشآفرین باشد. اگر به دنبال اصلاح الگوی مصرف در جامعه هستیم؛ هستهی اصلی آنکه محرک جدی برای ارج نهادن به تولیدات داخلی است، زنان جامعه هستند که به عنوان همسران و مادران، اقتصاد خانواده را مدیریت میکنند. اجتناب از تجمل گرایی و قناعت ورزی و سایر فضائل از این دست، همه در این فضاست و همه آنها از ناحیه خانواده تقویت میشوند. از این منظر هم که نگاه کنیم، باز جایگاه حوزههای علمیه خواهران یک جایگاه مؤثری خواهد بود.